Op woensdag 2 februari was er een speciale wing chun training waarmee we voor de gelegenheid van het Chinees Nieuwjaar een cultureel taalbad aan onze leden hebben gegeven. Een heel beknopte uitleg over hoe Chinese karakters werken en wat de logica en opbouw ervan is, was een opwarmer om bepaalde wing chun termen en gezegdes te bekijken. We zijn het jaar van de tijger ook begonnen met de filosofische achtergrond van wing chun en van de kungfu in het algemeen.
Deze training werd gestart met onze gebruikelijke opwarming, de vormen, wat herhaling, om dan even in de Chinese cultuur te kruipen van onze passie voor wing chun. Iedereen deed goed mee en slaagde erin om zelf karakters op papier te zetten na een kleine "schrijfopwarming".
Chinese karakters
De opwarming voor de simpele basiskarakters bestond uit het nabootsen van bollen op een 2x2 raster om Chinese Karakters in vier velden op te delen. De schrijfrichting van de trekken van een karakter is ook altijd van links naar rechts en van boven naar onder.
De eerste karakters de we samen op papier hebben gezet waren de getallen:
Ik ben gewend om Mandarijnse (Putonghua) uitspraken te gebruiken, dus was het voor mij even zoeken naar sommige Kantonese (Guandonghua) equivalenten. Hieronder alvast een overzicht met een filmpje waarin je de uitspraak kan horen.
Leren tellen (Mandarijns/Kantonees)
一 yi/yat
二 er/yi
三 san/saam
四 si/sei
五 wu/ng
六 liu/luk
七 qi/cat
八 ba/baat
九 jiu/gau
十 shi/sap
Karakters en opbouw betekenis
Het voorbeeld dat ik heb gebruikt was China. Het eerste karakter was vrij simpel: een rechthoek met een streep in het midden. Nadien nam ik het karakter voor koning, wat tevens de meest voorkomende achternaam is in China. Zetten we daar een steentje bij, dan spreken we over jade. Als we nu die koning met zijn steentje in een hokje plaatsen krijgen we koninkrijk of land. Het "middenrijk" is China. Voor de grootste bevolkingsgroep in de wereld staat hun land dan ook in het midden op de wereldkaart!
Mandarijnse uitspraak.
中 (zhong) = midden
王 (wang) = koning -> 玉 (yu) = jade -> 国 (guo) = koninkrijk/land
中国 (zhongguo) = China
Hieronder volgen nog andere karakters met dezelfde denkwijze. Probeer de morfologie van de "pictogrammen" te volgen...
mens: 人
vrouw: 女
kind: 子
goed: 好
zon: 日
boom/hout: 木
wortel: 本
Japan (land van de rijzende zon): 日本
Japanner: 日本人
Chinees (persoon): 中国人
klein: 小
weinig: 少
bos: 林
Shaolin: 少林
leeg: 空
hemel: 天
kosmos/ruimte: 空天
hand: 手
vuist: 拳
manier/weg: 道
karate: 空手道
wing chun kuen: 詠春拳
boek/leer: 经
verandering: 易
I Ching: 易经 (Boek der Veranderingen)
Deugd: 德
Daoisme: 道德经
Mes/zwaard: 刀
Guan Yu: 关羽
Guandao: 关刀 (Chinese hellebaard)
Drie koninkrijken: 三国
snijden: 斬
Jam Sao: 斬手
Baat Jam Dao: 八斬刀
paal: 桩
houten dummy: 木人桩
Wing Chun termen en gezegdes
Kantonese uitspraak
日字衝搥 (Yat Jee Chung Kuen) = zon - karakter - haasten - aanval/schudden
Dit is de naam van de eerste wing chun stoot in de Siu Nim Tau. De verticale vuist neemt de vorm aan van het karakter "zon" en snelt naar de aanvaller toe, gebruik makend van de bui bo 標步 = je lanceren met de achterste voet.
二字拑羊馬 (Yee Jee Kim Yeung Ma) = twee - karakter - tang/bedwingen - geit - paard/stand
Deze stand typeert wing chun en wordt soms misvat als een vechtstand, maar is enkel een vorm waarin de structuur en de beenspieren geconditioneerd worden. Hier heeft men het over de voeten waarin het karakter "twee" moeten tussen passen met korte en lange lengtestreep. Verder moeten de knieën naar binnen alsof je "een geit in bedwang houdt". Het woord paard is ook synoniem voor stand, aangezien de meest voorkomende kungfu stand de paardestand was.
一臂三手 (Yat Bi Sam Sao) = één - arm - drie - handen
Dit wijst op de drie basishandposities, die ik onderaan verder zal bespreken.
Kungfu cultuur en filosofie
Na al dat krabbelen, kwam de Chinese filosofie achter wing chun. In China zijn er drie grote filosofieën die door de gewone bevolking door elkaar gebruikt worden, namelijk het Boeddhisme, het Taoïsme en het Confucianisme. Respectievelijk leggen ze ook een andere klemtoon op de aspecten in de samenleving waardoor de toepassing van elke leer kan gebruikt worden in het dagelijks leven. Zo focust het Boeddhisme zich vooral op de mentale gezondheid en het zelfbeeld om zo weinig mogelijk te lijden. Voeling met de natuur, natuurwetenschap, geneeskunde en het nastreven van een lang en gezond leven (100 jaar liefst) met de nadruk op een fysieke gezondheid is eerder de leer van het Taoïsme. Confucianisme legt meer de klemtoon op het nut van een individu in de maatschappij, als een gezond en geolied tandwiel in de samenleving. De focus wordt hier gelegd op onderwijs, respect en discipline.
Wing chun neemt positiestrategieën aan die reeds lang beschreven werden door de Shaolin sinds de 14de eeuw na Christus. In een soort Sudoku-patroon waar de som altijd 15 is van een getallenrij (orthogonaal of horizontaal), werd door de Shaolin beschreven hoe wing chun, toen nog onder de naam "korte afstandsvechtstijl", zich in een zigzag patroon verplaatst om de ideale positie (even getallen) te nemen t.o.v. een tegenstander (5). Dit patroon komt tevens terug in de dummy (Muk Yan Jong = 木人桩), met nummer 5 de dummy zelf.
In tegenstelling tot de taoïstische tai chi, is wing chun een boeddhistische (Shaolin) vechtstijl, maar de oude Chinese krijgskunsten en wetenschappen baseerden zich op de oudste filosofie in de wereld, de I Ching (Boek der Verandering). Vandaar ga je in de kungfuwereld altijd geconfronteerd worden met de balans tussen licht en donker, zacht en hard, en tegenovergestelde eigenschappen in de natuur zoals harde steen dat kan verbrokkelen en flexibel water dat hard kan slaan.
Een van de gezegdes in wing chun is dat één arm uit drie handen bestaat. Dit wil niet zeggen dat er slechts drie soorten bewegingen of handposities zijn. Alle handposities stammen af van slechts twee mogelijke vormen, plus een tussenvorm. De handpalm naar boven (Tan Sao = Yang), de handpalm naar onder (Fook Sao = Yin) en iets tussenin (Bong Sao = YinYang), alle andere handvormen zijn een afgeleide. De trainingsmethode om gevoeligheid en reactievermogen te ontwikkelen, Chi Sao, start daarom ook vanuit die posities. Zo heb je links rechts, dan elks nog eens boven onder, waardoor je nog eens Wu Sao, Jam Sao, Jut Sao, Gaan Sao, Fak Sao, enz. krijgt. Op ons ledenformum staat er ook een oud artikel van Ip Man die het hierover gehad heeft.
Deze training viel bij iedereen in de smaak, waardoor er ook een culturele link wordt gemaakt met deze mooie krijgskunst. Ideaal om onze week in het teken van het Chinees nieuwjaar te starten!
Gong hei fat choy!
Veel geluk en voorspoed!
